25 december 1908, een geboorte in Batavia. Sam het kerstkind.
Van kind tot jong-volwassene.
Dit is het eerste haakje van het levensverhaal over mijn vader, Samuel Johannes Cornelis Dunlop. Mocht je meer willen weten over het ‘haakjes’ principe, dan is het handig om de introductie van deze serie te lezen, dit is een toelichting op de reeks verhalen over mijn vader. In dit introductiedeel wordt het principe van de haakjes uitgelegd.
Om deze verhalen over mijn vader te kunnen schrijven heb ik natuurlijk allerlei bronnen geraadpleegd. Foto’s, archieven, krantenberichten, websites enz. Ook heb ik uit mijn eigen geheugen geput en tenslotte heb ik ook met andere mensen over mijn vader gesproken.
Helaas kan ik over een paar ‘bronnen’ niet beschikken. Met enkele van mijn broers en mijn zus kan ik jammer genoeg geen uitvoerige gesprekken voeren. Zij hebben mij laten weten dat zij dat niet willen, want zij kunnen zich niet erg in dit project, waar ik al geruime tijd mee bezig ben, vinden. Dat is natuurlijk jammer, het zou namelijk kunnen dat ik door gesprekken met hen mooie informatie zou kunnen verkrijgen, waar ik nu niet over kan beschikken. Echter, ook als ik die gesprekken met hen wel zou kunnen hebben zou ik nóg niet over alle informatie beschikken die een complete beschrijving van het levensverhaal van mijn vader zou kunnen waarborgen. Dus ik doe het met de informatie die ik wèl heb en dat is uiteindelijk toch héél veel en wie weet wordt er zo her en der nog wel eens wat aangevuld.
(hierbij een aanvulling, het is nu oktober 2023 en onlangs heb ik van één van mijn broers een grote collectie foto’s gekregen, die ik allemaal gescand heb. De collectie was vooral van mijn overgrootmoeder Anna Maria Dunlop-Mikkers en van mijn grootmoeder Helena Carolina Dunlop-Buurman van Vreeden. Ik gebruik een groot deel van deze mooie fotocollectie hier op mijn website in nieuwe verhalen, maar natuurlijk óók in verhalen die al eerder geschreven zijn)
(Aanvulling van februari 2024. Ook heb ik onlangs veel informatie en foto’s van mijn jongste broer mogen ontvangen. Met deze info en foto’s kan ik mijn verhalen nog completer maken)
De gesprekken die ik het meeste mis zijn natuurlijk de gesprekken met mijn vader zelf. Mijn vader sprak niet veel over zichzelf of over familieaangelegenheden. Hij wist veel, heel veel. Hij las veel, heel veel en daar sprak hij wel over. Hij overleed in 1977. In die periode van mijn eigen leven had ik zoveel andere zaken om mij mee bezig te houden en druk over te maken dat mijn familieachtergronden zich niet boven in mijn belangstellingsfeer bevonden. Dat kwam pas later. Eind van de vorige eeuw, mijn moeder woonde toen in Wageningen, had ik met haar een afspraak gemaakt dat zij de verhalen die zij over mijn vaders en haar eigen familie kende en natuurlijk ook al vaak verteld had, nog eens zou vertellen. Ik zou ze opschrijven en uitwerken. Ik had al een heleboel vragen bedacht en een opnameapparaatje aangeschaft, maar voordat wij daadwerkelijk met dit project zouden beginnen begon bij mijn moeder het proces van geheugenverlies en dementie zich af te tekenen. Helaas…. van die plannen is niets terecht gekomen.
Een element dat ik ook moet missen is een groot fotoalbum van de familie Dunlop, de familie van mijn vader, dat zich vroeger bij ons thuis in de boekenkast bevond. Het is een fotoalbum met foto’s uit Nederlands-Indië en het bevat volgens mij voornamelijk foto’s uit de kindertijd van mijn vader. Ik heb dat album toen ik nog thuis woonde bij mijn ouders vele, vele malen bekeken en ik vond het prachtig. (Dit album is in februari 2024 in mijn bezit gekomen, samen met nog een prachtig fotoalbum van mijn overgrootmoeder Anna Maria Dunlop Mikkers over wie ik ook een blog heb geschreven.)
Gelukkig heb ik alle foto’s van mijn moeder mee kunnen nemen na haar dood. Dat is een prachtige schat aan informatie!
Nu dan het begin van het leven van Sam Dunlop.
Hij werd geboren in 1908 in Batavia, op 25 december, een kerstkind.
Zijn ouders, Eduard Willem Dunlop en Helena Carolina Buurman van Vreeden, zijn in 1906 getrouwd, in Soerabaja.
Sam heeft twee broers en één zus.
Zijn oudste broer Eddy is geboren 1906 in Soerabaja.
Daarna zijn zijn ouders en Eddy verhuisd naar Batavia, het huidige Jakarta en daar werd in 1908 op kerstmis mijn vader geboren
10 jaar later, in 1918 werd zijn zus Elly (voor mij tante Els) geboren.
Als jongste broer is Mar op 7 september 1921 geboren, óók in Batavia.
Hieronder nog een paar mooie foto’s van het gezin Dunlop Indië.
Aanvullende info:
De grootvader van Sam, die óók Eduard Willem heette, net als zijn vader en zijn oudste broer is in mei 1890 plotseling overleden. Zijn vrouw Anna Maria Mikkers, mijn overgrootmoeder, bleef toen met drie jonge kinderen achter. Zij is ná de dood van haar echtgenoot naar Nederland terug gegaan en de kinderen hebben daar hun kindertijd doorgebracht.
Over Anna Maria Mikkers heb ik een blog geschreven op deze website.
In 1878 heeft overgrootvader Eduard Willem de firma E. Dunlop & Co opgericht, een handelsonderneming. Toen hij in 1890 overleed waren zijn kinderen natuurlijk nog veel te jong om deze onderneming in te gaan, laat staan om deze te leiden. Oudste zoon Eduard Willem was toen 9 jaar. In 1902 is Eduard Willem II weer naar Indië gegaan en is daar na enige jaren inwerktijd in 1910, Sam was toen 2 jaar, medefirmant geworden.
Sams ouders waren jong toen hun huwelijk gesloten werd. Tijdens de verloving in juli1904 was Eduard al een tijdje in Indië en hij woonde in Soerabaja. Helena woonde met haar ouders in Den Haag. Zij was op dat moment 19 jaar. Ze woonde op de Laan van Meerdervoort 259.
Sam is een kerstkind en wordt twee jaar na het eerste kind Eduard Willem, Eddy, geboren op 25-12-1908.
Aanvullende informatie:
In 1910 komt ook de jongste broer van Sams vader, Gustaaf Abram, roepnaam Bram, naar Indië. Bram is de jongste broer van Eduard Willem, hun middelste broer, Samuel Johannes Cornelis, is in 1905 in Nederland overleden, 22 jaar oud. Hij leed aan TBC en is in het sanatorium in Doorn verpleegd en overleden. Hij studeerde in Delft. Mijn vader, die ook Samuel Johannes Cornelis heette is naar hem vernoemd.
November 1905 reist Anna Maria Dunlop-Mikkers samen met haar aanstaande schoondochter Helena Carolina Buurman van Vreeden Naar Indië. Eerst per trein naar Genua. Daar schepen zij zich in op het S.S. Oranje om naar Batavia te varen. Februari 1906 trouwen Eduard Dunlop en Helena Buurman van Vreeden en gaan in Soerabaja wonen. Helena is nog jong. Als ze trouwt is ze 21 jaar. In september wordt ze 22 en op 14 december van datzelfde jaar wordt haar eerste kind geboren, Eduard Willem. Twee weken later, op 29 december, overlijdt haar vader, Willem Buurman van Vreeden in Nederland.
Over Willem Buurman van Vreeden heb ik een aantal blogs geschreven op deze website.
April 1910 maakt Anna Maria Dunlop-Mikkers weer de reis naar Indië.
Zij wil natuurlijk graag haar twee kleinkinderen en de jonge ouders weer zien.
Zij woont nu in Den Haag op het Mauritsplein 10. Eddy en Helena zijn ondertussen naar Batavia verhuisd.
7 maart 1912 vertrekken Eduard en Helena en hun twee zoontjes Eddy en Sam, op dat moment 6 en 4 jaar oud, vanuit Batavia naar Nederland.
Op 30 maart komen zij aan in Genua en gaan dan verder met de trein naar Den Haag. Eduard, Helena en hun kinderen verblijven in juli 1912 in “Groot Hotel Berg en Dal”. Op hetzelfde moment verblijft daar ook Helena’s moeder Helena Carolina Buurman van Vreeden-Schlutow.
Ook deze grootmoeder leert haar twee kleinkinderen hier voor het eerst kennen. Óók de weduwe Buurman van Vreeden-Schlutow woont op dat moment in Den Haag.
Dit hotel bestaat niet meer. Op hetzelfde terrein is nu een serviceflat gebouwd die dezelfde naam draagt als het hotel van weleer ‘Groot Berg en Dal’
Op 18 oktober 1913 schepen Eduard en Helena en hun twee zoontjes zich in Rotterdam in op het schip de Tambora om weer terug te reizen naar Batavia.
November 1913 staat er een advertentie in een krant in Indië. Helena zoekt een kinderjuffrouw voor haar twee kinderen. Het is belangrijk dat deze aan te stellen kinderjuffrouw van Hollandse afkomst is en kennis heeft van fröbelen.
Sam’s ouders, broer Eddy en hijzelf blijven dus ná het verblijf in het hotel in Berg en Dal nog ruim een jaar in Nederland. Zoals hierboven te lezen is vertrekken ze weer in oktober 1913.
Het is mij niet helemaal duidelijk waar het gezin in die tussentijd precies gewoond heeft.
In juni 2021 kreeg ik een reactie op dit blog . Die persoon vertelde mij dat zij van haar grootmoeder had gehoord dat zij in die tijd in dienst was geweest bij een familie Dunlop in Bloemendaal, die twee kleine jongens had. Haar grootmoeder had ook verteld dat deze familie een Indische achtergrond had. De moeder van Esther, de persoon die mij de reactie stuurde, had aan haar verteld dat háár moeder een foto had van deze familie Dunlop met de twee kleine jongetjes. Natuurlijk heb ik gevraagd of de foto nog te achterhalen was. Dat is tot nu toe helaas niet gelukt.
Ik ben op zoek gegaan naar info over dit verblijf. Tot nu toe heb ik daar helaas nog niets over gevonden.
De twee jongens zijn dan 7 en 5 jaar, zoals te lezen is in de advertentie.
Tot 1918 heb ik niets kunnen vinden over het persoonlijk leven van de familie Dunlop in archieven of krantenberichten.
In 1918 wordt het derde kind geboren. 10 jaar na Sam komt Elly op de wereld.
Zij krijgt de namen Helena Anna Maria mee met haar geboorte en haar roepnaam wordt dus Elly.
Op You Tube is een filmpje te vinden van het leven in Batavia zo rond 1915:
Sam en Eddy vertrekken naar Nederland.
Als Elly een jaar is vertrekken haar twee grote broers naar Nederland. Juli 1919 schepen zij zich in bij het schip Rindjani van Batavia naar Rotterdam.
Zie het staan… Jongeheer E.W. Dunlop en Jongeheer S.J.C Dunlop, dan 13 en 11 jaar oud, samen op een groot schip richting Nederland. Dat moet toch een spannend avontuur geweest zijn voor deze twee jongens!
Zij zullen daar hun Middelbare school en verdere opleidingen gaan volgen. Sam gaat naar het Kennemerlyceum in Overveen en daarna gaat hij studeren.
Een kleine anekdote over het Kennemer lyceum. Dit Lyceum is net gestart als mijn vader Sam zich daar zal aanmelden. Bij de oprichting is Willem Reindersma, de vader van mijn moeder sterk betrokken geweest. Willem Reindersma was niet lang daarvoor ook betrokken bij de oprichting van het eerste lyceum in Nederland. Het Nederlands lyceum in Den Haag. Over Willem Reindersma heb ik een serie verhalen geschreven.
Willem Reindersma is de vader van mijn moeder, dus… mijn andere grootvader.
Na het afmaken van de middelbare school schrijft Sam zich in bij de universiteit van Leiden, waar hij zich uiteindelijk zal specialiseren als arts-bacterioloog. Over zijn studietijd in Leiden zal ik een ander verhaal schrijven, een van de volgende haakjes van deze verhalenreeks over mijn vader.
Aangekomen in Nederland gaan Sam en Eddy eerst een tijd bij hun grootmoeder Anna Maria Mikkers in Velp wonen. Het adres daar is Prins Hendriklaan 6.
Na de eerste wereldoorlog, in 1920, heeft de hoofdstad van Oostenrijk, Wenen, te kampen met enorme voedselschaarste. Om de nood te lenigen wordt in Batavia een comité opgericht om de mensen in Wenen behulpzaam te zijn. Sams moeder neemt plaats in dat comité.
Juni 1920 staat er een kleine advertentie in de krant waarin Sams vader het vertrek uit Indië aankondigt.
Een paar dagen later vertrekken Eduard en Helena met hun dochter Elly vanuit Batavia naar Nederland. Ik ga er vanuit dat zij toen voor enige tijd ook in Velp bij (groot)moeder Anna Maria Dunlop-Mikkers zijn ingetrokken.
Juni 1921 volgt dan weer het vertrek terug naar Indië, waar in september het jongste kind Marinus Johannes, roepnaam Mar, wordt geboren.
Sams ouders gaan ook naar Nederland.
En dan, in 1922 volgt het definitieve vertrek naar Nederland. Op 17 mei vertrekt het s.s. Johan de Witt uit Batavia. Elly en Mar gaan natuurlijk mee en de familie vestigt zich in Bloemendaal. Ook Sam en Eddy voegen zich weer bij het gezin. Vader Eduard gaat vanuit hier de zaken regelen voor de firma E. Dunlop & Co , maar zal regelmatig de reis naar Indië ondernemen.
Op 10 november 1922 trouwt de jongste broer van Sams vader, Bram, met Josephine Vick, een Amerikaanse dame. Bram heeft enige tijd in Amerika gewerkt en heeft haar daar vast ontmoet.
In museum de Fundatie in Zwolle hangt een portret van Josephine Dunlop-Vick. Dit portret is in 1950 geschilderd door Willem van Konijnenburg. De foto ernaast is de echtgenoot Bram Dunlop.
Als het huis in Bloemendaal is betrokken, dat te vinden is op de Rijperweg 7 en ‘De Eikenhof’ heet,
staan er regelmatig advertenties in diverse kranten waarin keukenmeisjes en/ of kamermeisjes gevraagd worden voor dit kapitale pand. Overigens woont de familie hier niet alleen, óók het kantoor van de firma E. Dunlop & Co is mettertijd in dit pand gevestigd.
Oudste zoon Eddy gaat niet naar het Kennemer lyceum. Hij gaat onderwijs volgen bij de Eerste openbare Handelsschool aan het Raamplein in Amsterdam met misschien wel in het achterhoofd van vader Eduard Willem dat hij in de toekomst de firma E. Dunlop & Co zal gaan leiden.
In het Haarlems Dagblad van 10 juli 1923 is te lezen dat S.J.Dunlop, Sam dus, is overgegaan van de eerste naar de tweede klas op het Kennemer lyceum.
Sams vader, Eduard Willem, neemt in 1924 zitting in een comité dat georganiseerd wordt door Dr. J.P. Thijsse. J.P.Thijsse geeft biologieles aan het Kennemerlyceum en woont ook in Bloemendaal. Hij wil graag in Bloemendaal een Vereniging oprichten die zich inzet voor het inrichten van speelterreinen en schoolwerktuinen. Het feit dat Sams vader Dr. J.P. Thijsse kent is voor hem een stimulans om via de uitgeverij van de firma E. Dunlop & Co een album uit te geven over de vlinders van Java. Over dit album en andere boeken die door E. Dunlop & Co zijn uitgegeven heb ik op deze site ook een blog geschreven:
31 augustus is Koningin Wilhelmina jarig. Er worden dan Koniginnefeesten gehouden. In 1923 was broer Eddy 3e bij de atletiekwedstrijden die dan in Bloemendaal gehouden worden. In 1924 neemt hij ook weer deel, maar dan eindigt hij niet bij de eerste drie.
De kinderen Dunlop zijn bijna allemaal goed in sport. Eddy kom je nogal eens tegen in het Haarlemsch Dagblad en het Bloemendaalsch weekblad als er geschreven wordt over roeien.
Sam is een goed hockeyer. Verder speelt hij rugby en cricket. Als klap op de vuurpijl doet hij in 1936 mee aan de Olympische winterspelen bij het onderdeel bobslee. Over dze winterspelen 1936 heb ik een blog geschreven:
Over zus Elly staat wel eens iets in de plaatselijke kranten als het over paardrijden gaat. Ze is als kind een goede ruiter.
Jongste broer Mar kom ik niet tegen in de krant wat sport betreft. Het kan best zijn dat óók hij aan sport gedaan heeft, maar kennelijk niet op een niveau dat daar wel eens iets over in de krant stond.
Op 28 juni 1925 overlijdt de oudste zus van grootmoeder Dunlop-Mikkers. De twee zussen hebben, zeker de laatste jaren een sterke band gehad. Anna Geertruida Mikkers was 83 jaar toen ze overleed en woonde in Den Haag aan de Laan van Meerdervoort. Grootmoeder Anna Maria Dunlop-Mikkers woont op dat moment in Velp. Na de dood van Anna Geertruida leven er nog twee nichten van Anna Maria. Dat zijn dochters van de oudste broer Johannes Cornelis Mikkers. Anna Geertruida Mikkers in Den Haag en Maria Wilhelmina Mikkers in Montreux. Deze twee nichten zijn zusters van Johan Rudolf Mikkers, die medefirmant van de firma E. Dunlop en Co was. Hij is in 1922 overleden.
In 1926, op 1 mei, overlijdt Sams grootmoeder Helena Carolina Buurman van Vreeden-Schlutow. Zij is de moeder van zijn moeder en woont bij haar dochter en schoonzoon in Bloemendaal in. Sam woont dan ook nog thuis.
Na het overlijden van haar moeder zoekt Sams moeder weer een kinderjuffrouw, dit keer voor de twee jongste kinderen Elly en Mar. Deze moet goed kunnen naaien, knippen en verstellen. Toen zij in Indië een kindermeisje zocht voor de twee oudste jongens was een belangrijke vereiste dat zij goed kon fröbelen.
December 1926 vertrekken Sams ouders voor enige maanden naar Indië. Mei 1927 zijn zij weer te vinden op een passagierslijst en komen zij weer terug naar Nederland.
Juli 1927 wordt er op het Kennemerlyceum een tentoonstelling en lezingen gehouden over Indië. De tentoonstelling is samengesteld door één van de leraren van het Kennemer lyceum.
Op zaterdagavond 7 juli 1927 wordt er ten huize van de familie Dunlop, Sams ouders, een dansavond georganiseerd. Daar wordt gedanst door Hardodiringo, een Indische danser. Er wordt dan thee geserveerd.
Ook in juli van het jaar 1927 vraagt Sams moeder weer om een net kindermeisje die ook weer goed moet kunnen naaien en verstellen. Dit keer staat er expliciet in de advertentie bij dat zij van goede getuigen moet zijn voorzien. Ik ga er vanuit dat het kindermeisje dat in 1926 is aangesteld niet heel erg goed voldeed en ontslagen is. Waren de kinderen in de vorige advertentie 5 en 8 jaar, een jaar later zijn ze natuurlijk een jaar ouder, 6 en 9 jaar.
Zoals al eerder vermeld, de drie oudste kinderen Dunlop komen regelmatig in de krant met hun sportprestaties. Op de sportprestaties van Sam kom ik terug in een apart blog, maar de volgende foto wil ik toch óók laten zien. Eddy, Sams oudste broer deed veel aan roeien. Hij was lid van de Haarlemse roeivereniging ‘Spaarne’. Op 7 oktober 1927 won de Spaarne vier een roeiwedstrijd in Leiden. Dit was de foto die op 10-10-1927 in het Haarlems dagblad stond.
In 1927 wordt Sam gekeurd voor de militaire dienst:
Hij wordt geschikt bevonden. Genoteerd staat wel dat hij een verminderde gezichtsscherpte heeft. Hij zou het liefst bij de motordienst komen. Hij zit op dat moment nog in de vierde klas van de H.B.S. van het Kennemerlyceum en moet die school dus nog afmaken. Hij krijgt een jaar uitstel en moet het volgend jaar terugkomen. In 1929 is de beschikking dat hij uiteindelijk niet in dienst hoeft in verband met broederdienst.
In 1928 doen Sams oudere broer Eddy en Sam zelf allebei eindexamen. Eddy slaagt voor de Eerste openbare Handelsschool aan het Raamplein 1 in Amsterdam en Sam sluit in dat jaar de H.B.S. van het Kennemer lyceum in Overveen af. Sam is dan 19 jaar.
De firma E. Dunlop & Co bestaan 50 jaar.
Op 1 december 1928 bestaat de firma E. Dunlop & Co 50 jaar.
De firma is in 1878 door Sams grootvader opgericht. Deze overleed heel vroeg. Hij was pas 37 jaar en Sams vader was toen natuurlijk nog veel te jong om de zaak over te nemen. Dat is rond 1910 wel gebeurt. In het Haarlems dagblad van 1-12-1928 staat een lang stuk over de jubilerende firma en zijn oprichter.
Ter gelegenheid van dat jubileum komt er een mooi boek uit. Dat boek is opgenomen in:
In mei 1929 verloofd Sams oudste broer Eddy zich met ene Jetty Nilant. Op zich niet zo interessant om te vermelden, de verloving houdt niet erg lang stand, maar wel leuk om te zien dat Jetty destijds woonde aan het Wilhelminapark in Haarlem. Toen wij uit Indië kwamen in 1950 woonden wij, na enige tijd op een tijdelijk adres in Bloemendaal gewoond te hebben óók vele jaren aan het Wilhelminapark, vier huizen verder dan waar Jetty woonde.
Sam gaat na zijn middelbare schooltijd medicijnen studeren in Leiden. Over die tijd heb ik een verhaal geschreven, deel 2 indeze serie. Dat bestrijkt de tijd van 1930 – 1941. Dus ook zijn studietijd komt daar aan de orde.
Een tweetal foto’s om dit eerste deel af te sluiten. foto 1: Vader Eduard Willem met naast zich op de bank links Elly en rechts Mar. Daartussenin een van de Franse buldoggen van de familie. foto 2: Een wandeling met links op de foto grote broer Sam, naast hem Elly en helemaal rechts Mar. Wie er op de achtergrond ook nog meewandelt heb ik niet kunnen achterhalen. Het jaartal weet ik ook niet precies, maar het lijkt mij dat Elly en Mar hier een jaar of 10 en 8 zijn en in dat geval is Sam hier een jaar of 20.
Hierbij nog een paar foto’s van de mooie fotocollecties van mijn broers, die te maken hebben met de boven beschreven tijd:
Dit zijn de andere blogs over het leven van mijn vader Samuel Johannes Cornelis Dunlop:
Ons soort mensen 
Goedemorgen mevrouw, met belangstelling lees ik uw verhaal over uw familie. Mijn belangstelling komt voort uit het verhaal van mijn grootmoeder. Als Haarlems meisje van 12 jaar, rond 1913 is zij in een dienstje geweest bij een familie Dunlop te Bloemendaal. Zij vertelde over 2 blonde jongetjes. De familie was aardig voor haar. Nou meen ik te kunnen herleiden dat die 2 jongetjes Eddy en Sam waren. Mijn moeder meent zich te herinneren dat mijn grootmoeder een foto van hen had. Door het lezen van uw verhalen krijg ik wat meer kennis over de leefwereld van mijn oma als meisje. Waar ik erg benieuwd naar ben, is waar de familie destijds woonde. Dan weet ik waar mijn grootmoeder diende. Kent u dit adres? Ik zou u zeer erkentelijk zijn als ik van u zou horen, vriendelijke groet, Esther Boucher