Over de boeken die zijn uitgegeven door de uitgeverij van mijn grootvader
Mijn grootvader Eduard Willem Dunlop kreeg rond zijn 29e jaar de leiding van de handelsfirma E. Dunlop & Co. Deze firma was in 1878 opgericht door zijn vader, die ook Eduard Willem heette. In 1890 overleed deze Eduard Willem heel plotseling aan een hartaanval en Eduard Willem junior, zijn moeder Anna Maria Mikkers en zijn 2 broers vertrokken daarna naar Nederland. Toen Eduard senior overleed was Eduard junior 9 jaar, veel te jong om de handelsfirma te gaan leiden.
Dat werd gedaan door anderen, maar de firma bleef wel in handen van de weduwe van Eduard senior.
In 1902 gaat Eduard junior met een van zijn broers terug naar Indië. Hij is dan 21 jaar en vanaf dat moment gaat hij werken bij de firma van zijn vader. Acht jaar later neemt hij de leiding over.
De handelsonderneming verkoopt allerlei artikelen. Sigaretten, drank, melk, Japanse kunst, delicatessen enz. enz.
In 1921 werd er bij de firma een drukkerij en later ook uitgeverij toegevoegd. Om eigen reclamedrukwerk af te drukken, maar ook werden er boeken uitgegeven en dat is mij natuurlijk recht uit het bibliotheekhart gegrepen.
In 1928, de firma bestond toen 50 jaar werd een jubileumboek uitgegeven. Met daarin informatie over de firma, de vestigingen, de mensen en de firma’s die via E. Dunlop & Co hun producten in die afgelopen 50 jaar hadden aangeboden. In het boek vele foto’s van de mensen en de vestigingen.
Jubileumboek
Kookboekjes
In 1922 werden er een paar kookboekjes uitgegeven. Bijvoorbeeld het ‘Dunlops kookboek’. 250 beproefde kook-recepten en cocktail-recepten waren daarin opgenomen. Het kostte fl. 0,75 en de slogan die gehanteerd werd was dat dit boekje in geen enkel huisgezin mocht ontbreken!
In 1928 was dit kookboek nog niet uitverkocht.
Men kon het toen gratis verkrijgen bij Goldbottle Bier. Had je liever gratis een keurig kristallen bierglas, dan kon dat ook!
De firma is van alle markten thuis en geeft ook een ‘Indische vrouwenkroniek’ uit. Een uitgave in tijdschriftvorm. Het tijdschrift kost Fl. 4,00 per jaar en daar krijgt men 26 nummers voor.
De fabel van het dwerghert
In 1918 wordt door E. Dunlop & Co het boekje ‘De fabel van het dwerghert’ uitgegeven, geschreven door M. Kooy-van Zeggelen.
Het wordt uitgegeven in samenwerking met koekjesfabriek Patria, die door E. Dunlop & Co in Nederlands-Indië werd vertegenwoordig. Er moeten tien verzamelplaatjes in geplakt worden. Die plaatjes kreeg je natuurlijk bij Patria producten. Het dwerghert heet in Indië Kantjil. De verhalen van Kantjil maken in Indië deel uit van een grote reeks bekende volksvertellingen.
De vlinders van Java
Het mooiste boek door E. Dunlop & Co uitgegeven is naar mijn mening het album: De vlinders van Java. Het boek komt in 1932 uit, uitsluitend met de uitgeversnaam E. Dunlop & Co. Er zijn geen banden met Patria of andere firma’s voor dit boek.
De eerste uitgave van dit boek heeft als titel ‘Onze Java vlinders’. Voor de samenstelling van het boek was Prof. Dr. W Roepke aangezocht. W. Roepke was hoogleraar op de landbouwhogeschool in Wageningen.
Hij heeft er een paar jaar over gedaan om dit boek samen te stellen. De tekenaar van de vlinders en rupsen is W. Klijn. Bij de eerste versie van het boek stond op het titelblad vermeld dat W.Roepke de bewerker was. Bij de volgende versie werd het woord bewerker weggelaten.
Het boek werd uitgegeven als een inplakalbum. Er hoorden 230 inplak plaatjes en platen bij. Men kocht het boek zonder plaatjes bij één van de Dunlop toko’s of bij langanangs (algemene winkels) waar Dunlop artikelen verkocht werden. In de winkels kreeg men bij alle Dunlop artikelen de plaatjes cadeau.
Wat uiterlijk betreft lijkt het boek erg op de Verkade albums. Daar kreeg men de plaatjes alleen bij Verkade artikelen.
Het boek werd heel gunstig ontvangen en kreeg goede recensies. Het wetenschappelijk gehalte was hoog en er was veel belangstelling voor.
Natuurlijk kwam er al heel snel een ruilhandel op gang. Mensen kregen dubbele plaatjes en wilden daar graag anderen voor hebben.
Eerst was dat alleen via persoonlijke ruilhandel mogelijk, maar al snel ontwierp E. Dunlop & Co een systeem en werd de ruilhandel vanuit de firma georganiseerd.
W. Roepke heeft bij een andere uitgever nog een vervolg op deze uitgave geschreven.
Jeugdboek
In 1933 verscheen er nog een vlinderboek, voor de jeugd dit keer met als titel: ‘Een vlinderreis op Java’. Het boek was geschreven door Ch. A. de Munnik. De omslagtekening was van Nico Baak.
In het boek waren 6 kleurendrukplaten van vlinders van Java op ware grootte opgenomen en ook 6 tekeningen van dezelfde vlinders die ingekleurd konden worden.
Het is een educatief verhaal over Aoesa, een zandoogvlinder die een zwerftocht maakt over Java.
De firma E. Dunlop & Co gaf in diezelfde tijd ook nog herdrukken uit in goedkope vorm van allerlei boeken voor kinderen en volwassenen. Bijvoorbeeld al de boeken van Karl May en de hele Vondel en Dickens verzameling.
Vlinderplaatjes op zolder
In mijn jeugd stonden er thuis op zolder een aantal dozen met vlinderplaatjes. Ik heb die vaak door mijn handen laten gaan en vond het prachtig om ze te bekijken. Van een vlinderalbum had ik in die tijd nog geen weet. Enige jaren geleden, tijdens de voorbereiding op mijn reis naar Indonesië maakte ik kennis met het originele boek ‘De vlinders van Java’. Ik heb het antiquarisch gekocht en geniet er regelmatig van.
Catalogi
Tenslotte nog een voorbeeld van wat catalogi van de uitgeverij van E. Dunlop & Co:
De grote catalogus van 1935-’36 heb ik gescand en is hier in te kijken:
Ons soort mensen 
Dag Heldine,
Het ziet er allemaaal goed uit. Het komt mij over als degelijk werk.
Ware ik een Dunlop dan zou ik alle informatie of het nou over vlinders gaat of over wie is wie bij de Dunloppen even interessant vinden.
Alles bijelkaar is het heel afwisselend van tekst en plaatjes.
Veel groeten,
Martijn