De koningsschool aan de Loolaan in Apeldoorn, is te vinden in de nabijheid van Paleis Het Loo. De school werd in 1851 opgericht en was bedoeld voor de zonen van personeel werkzaam op het Paleis.
Derkje van Vreeden was zo iemand, werkzaam op het paleis als kamermeisje en in de smaak vallend bij een jonge Willem III, toen nog kroonprins Willem. Koning werd hij in 1949. Na de vrijage van Prins Willem en Derkje van Vreeden was zij in blijde verwachting.
Derkje trouwde op 18 september 1840 met Cornelis Johannes Buurman, van beroep bakker. Cornelis Johannes was op 1 april van dat jaar weduwnaar geworden van Gerritje Kamphorst en had uit dat huwelijk 4 jonge dochters, Martha Tiesina, Antje, Hargerdina en Tijsje. Één van die dochters, Antje, overleed op 18 juni van datzelfde jaar op zes jarige leeftijd. Bewogen maanden dus voordat Cornelis in het huwelijk trad met Derkje.
Derkje beviel op 9 juni 1841 van zoon Willem, deze Willem is later, veel later mijn overgrootvader geworden. Volgens het familieverhaal erkende haar echtgenoot Cornelis de jongen als zoon. Willem had dus drie halfzusjes en kreeg er nog 3 broers en één zusje bij, Marten, Elsiena, Cornelis Johannes en Gerhard, die toen hij een maand of zes was overleed.
De lagere school in Apeldoorn, die op de plek stond waar later de Koningsschool zou komen, stond bekend als de slechtste school van Apeldoorn, althans naar het oordeel van de schoolopzichter van Apeldoorn. Koning Willem III nam toen het besluit om zèlf een school te laten bouwen. Deze school werd in 1851 geopend.
Ook Willem Buurman zat vanaf zijn tiende jaar op deze school. Ieder jaar werden er drie leerlingen, de drie beste, van de Koningsschool uitgezocht die na hun lagere schooltijd de Landhuishoudkundige school in Groningen mochten gaan bezoeken om daar een studie landhuishoudkunde te gaan doen. Willem Buurman was de eerste leerling die hiervoor werd uitgezocht en zijn studie werd bekostigd door Koning Willem III.
De Landhuishoudkundige school in Groningen bestond van 1842 tot 1871 en werd opgericht door hoogleraar Hermanus Christiaan van Hall:
Hermanus Christiaan van Hall
Het vernieuwende van deze school was dat er een wintercursus en een zomercursus gegeven werd. In de winter werden de studenten onderwezen in theoretische vakken als landhuishoudkunde, natuurkunde, scheikunde, kruidkunde en nog een aantal andere vakken. Tijdens de zomercursus werken de studenten op een boerderij in Haren en doen daar praktische boerderij werkzaamheden. Op de afbeelding hierboven is deze locatie te zien, de boerderij in Haren.
In 1852 brengt Koning Willem III een bezoek aan de Landhuishoudkundige school. De school werd tijdens dit bezoek door de koning geïnspecteerd, hij schonk een mooi werktuig aan de school en werd benoemd tot beschermheer van de opleiding. De koning vatte deze titel serieus op, gaf enige jaren de school een bepaald bedrag aan subsidie.
Toen Willem in 1856 de opleiding ging doen betaalde Willem III die opleiding, ook voor 2 andere leerlingen betaalde hij.
Vanuit de Landhuishoudkundige school mogen er ieder jaar twee leerlingen naar de Polytechnische Schule in Karlsruhe.
In 1861 is Willem één van die leerlingen en vertrekt naar Karslruhe. In september van dat jaar schrijft hij zich in.
In 1863 studeert hij af en krijgt een aanstelling als ambtenaar bij het boswezen in Nederlands-Indië.
In Groningen bezocht ik de Groninger Archieven en heb daar de map ingezien van de landbouwhuishoudkundige school. Ik bekeek daar een brief, gedateerd in 1861, die geschreven was vanuit het ministerie van Koloniën waarin Willem Buurman toen al was uitgekozen om werkzaam te zijn bij de dienst van het Boschwezen in Nederlandsch Indië en waarin werd aangegeven dat hij daarom door het ministerie van koloniën was opgegeven bij de polytechnische school in Karlsruhe voor de opleiding op de Forstschule, d.w.z. de bosbouw opleiding.
In een brief van 12-11-1861 van de Thesaurier van de Koning. (Willem III) staat te lezen dat de betaling voor 3 leerlingen van de Landhuishoudkundige school met ingang van het volgende schooljaar ophoudt:
Ook in Karlsruhe was ik op het archief van de Polytechnische Hochschule daar. Ik vond daar de door Willem zelf geschreven inschrijving. Als beroep van zijn vader geeft hij rentenier op.
Ook waren er twee cijferlijsten te vinden. Hij wordt daar Wilhelm Burman von Apeldoorn genoemd.
Voordat hij naar Nederlands-Indië vertrekt trouwt hij met Antonetta Susanna Raland uit Deventer, een dochter van een meesterbakker en patissier. Haar vader is hofleverancier en komt regelmatig op paleis het Loo en verzorgt daar grote buffetten.
Zij zelf heeft in 1861 plaatsgenomen in een comité dat Willem III wil bedanken voor zijn inspanningen in verband met de grote watersnood die in 1861 plaatsvond in de Betuwe. In januari 1861 breken de dijken van de Waal door en brengt Willem III persoonlijk een bezoek aan het rampgebied. Hij schenkt veel geld en helpt ook nog op allerlei andere manieren.
Het comité zorgt onder andere voor een penning ter ere van de koning, die aan hulpverleners kan worden uitgereikt.
Antonetta Susanna Raland is in 1836 in Deventer geboren. Willem is van 1841, dus 5 jaar jonger dan Antonetta. Hun huwelijk vindt plaats op 24 maart 1864 in Deventer.
Een maand voor hun huwelijk staat in de Nederlandse Staatscourant dat Willem Buurman bij Koninklijk besluit is aangesteld tot ambtenaar van de dienst van het Boschwezen in Nederlandsch Indië.
Voordat ik doorga met het verhaal over Willem Buurman en zijn vrouw Antonetta hier een verhaal over een oudere broer van Antonetta Raland.
Antonetta en haar broer Gerhardus schelen twee jaar, deze broer is twee jaar ouder dan zij. Antonetta heeft nog drie zussen en nog twee andere broers.
Gerhardus Antonius Raland.
Al de jaren dat Antonetta met Willem in Indië is verblijft in datzelfde land ook haar oudere broer Gerhardus Antonius Raland. Hoewel ik dat niet in schrift heb teruggevonden kan ik me voorstellen dat dit feit een band veroorzaakt heeft tussen broer en zus.
Gerhardus is militair bij het K.N.I.L. en werkt in die hoedanigheid bij de geneeskundige dienst.
Hij is geboren in Deventer op 24 maart 1834. In 1856, als hij 22 is, doet hij eindexamen bij de Rijkskweekschool voor militaire geneeskunde.
Hij wordt door besluiten van Z.M. Willem III tot officier van gezondheid in de 3e klasse benoemd in Oost-Indië. Dus, juni 1857 vertrekt hij per fregatschip ‘Burgemeester Hofman’ naar Indië. Deze advertentie staat in de krant te lezen:
Omdat Gerhard zich tijdens krijgsverrichtingen tussen 1859 en 1861 in het Palembangsche heeft onderscheiden krijgt hij samen met anderen een onderscheiding, hij wordt Ridder der 4e klasse van de militaire Willemsorde.
In enkele documenten heb ik gevonden dat Gerhardus daar in Palembang in 1859 bij een inlandse vrouw een kind verwekt heeft, die zijn achternaam heeft gekregen. Zij heette voluit Johanna Pietronella Antoinetta Suzanna. Johanna verbleef denk ik regelmatig bij haar moeder in Palembang en ging als kind ook enige keren met haar vader mee naar Nederland. Na zijn dood gaat zij wonen bij de jongste zus van Gerhardus en haar echtgenoot in Nederland. Zij is dan 23 jaar. In 1943 overlijdt zij, 83 jaar oud. Zij woont dan in Amerongen. In 1866 wordt er nog een dochter geboren, zij heet Theresia Jacoba Hendrika Raland. Ook zij wordt in 1882, na de dood van Gerhardus, opgenomen door de jongste zus van Gerardus, Derkjen Jacoba Frederika Raland. Derkjen was getrouwd met Wouter Hendrik Giltay, die arts was. Theresia is dan 16 jaar.
Over Theresia is helaas heel weinig te vinden. Er bestaat een inschrijving in Heukelom waar beide meisjes samen met Derkjen en Wouter ingeschreven staan. Als geboorteplaats van Theresia staat aangegeven dat ze geboren is in Pankang Penang, althans, dat is wat ik kan ontcijferen. Op google maps is geen plaats te vinden met die naam. Theresia is ook in Amerongen overleden, in 1906, ze was toen 40 jaar.
In april 1867 krijgt Gerhardus toestemming om met tweejarig verlof naar Nederland te gaan. Hij scheept zich in en neemt een dochtertje mee, ik ga ervanuit dat dat het oudste kind Johanna Pietronella is, die is op dat moment een jaar of zeven. November 1869 is hij weer terug in Indië en werkt hij weer in Palembang. In 1870 wordt hij overgeplaatst naar Batavia en gaat daar werken in het gezondheidscentrum in Weltevreden, na korte tijd gaat hij weer terug naar de geneeskundige dienst van Palembang.
Als hij bij de geneeskundige dienst van Weltevreden vertrekt staat de volgende advertentie in de krant.
In maart 1871 wordt Gerhardus bevorderd tot officier van gezondheid 1ste klasse.
September 1874 wordt Gerardus weer gedecoreerd, dit keer wordt hij Ridder 1ste klasse der orde van Philips den Grootmoedige. Deze decoratie wordt hem door de Groothertog van Hessen geschonken.
Voorjaar 1874 wordt Gerardus naar de geneeskundige dienst in Atjeh gestuurd. Op dat moment vindt daar de Atjeh oorlog plaats. November 1874 vertrekt hij weer. In een krantenbericht in de Java post van 17-11-1874 staat te lezen dat hij daar goed werk heeft verricht. Hieronder het hele artikel:
Een klein jaar later vertrekt Gerardus wegens ziekte voor 2 jaar voor verlof naar Nederland, hij heeft dan 1 kind bij zich. Voor zijn verrichtingen in Atjeh krijgt Gerardus een eervolle vermelding.
Mei 1877 krijgt Gerardus Antonius ontslag.
En in oktober 1878 overlijdt Gerardus Antonius Raland. 44 jaar oud.
Of Broer Antonius Gerardus en zus Antonetta Susanna elkaar regelmatig ontmoet hebben in Indië is helaas uit de krantenberichten niet op te maken.
Van Gerardus Antonius heb ik een foto kunnen vinden, van zus Antonetta Susanna helaas niet.
Het verhaal wordt vervolgd met Deel 2.
Ons soort mensen 
U bent dus voor 1/16 van Koninkllijke bloede: oftewel 6,25 % : Chapeau.!
Vriendelijke groeten, Henri Bik
Hoi Heldine,
Zojuist je verhaal (deel 1) over Willem Buurman gelezen. Wat een enorme schrijfproductie staat er inmiddels op je site. Naast al het uitzoekwerk heb je – op andere plekken op de site – een goed geheugen, want de herinneringen stromen als een waterval uit je pen. Zo heb ik wat *gewinkeld* in de rubriek huisdieren. Terug naar Willem Buurman. Wat mij bij lezing opviel, was dat Willem geboren werd op 9 juni 1841. Wanneer ik – uitgaande van een voldragen normale zwangerschap – negen maanden terugtel, dan moet je overgrootvader zo ongeveer midden september 1840 verwekt zijn. Dat ligt wel verdacht dichtbij de huwelijksdatum 20 sept 1840, wanneer zij trouwt met weduwenaar C.J. Buurman. Het maakt mij nieuwsgierig naar de gesprekken tussen Derkje en Cornelis. (“Weet je zeker dat je [niet] zwanger van mij bent”). Of zou Derkje na haar koninklijke vrijage zó geschrokken zijn, dat ze in de armen van de bakker haar hart heeft uitgestort; en heeft hij haar vaderlijk getroost of misschien gechanteerd, nu hij haar geheim wist. Oei, ik geloof dat mijn fantasie nu ook met mij op de loop gaat. Maar intrigerend is het wel. Je eindingt deel 1 met een groot verhaal over Gerhardus Antonius Raland, zwager van Willem Buurman. Ik begreep niet waarom je zo uitgebreid dit zijpad bewandelt, te meer omdat je niet weet hoe close broer en zus Raland waren. Deze zwager en gezondheidsofficier is genoemd naar zijn vader, eveneens Gerhardus Antonius Raland, van beroep banketbakker. Grappig dat Willem Buurman, stiefzoon van een bakker, trouwt met de dochter van een banketbakker.
Bij deze oprispingen laat ik het even, maar ik heb wel bewondering voor je snel groeiende productie.
groet, Henk