In april 1916 is er afscheid genomen van Willem Reindersma bij het Nederlandsch lyceum in Den Haag. Daarmee eindigt hoofdstuk 2 van dit verhaal over Willem Reindersma, mijn grootvader, vader van mijn moeder Aukjen Heilke.
Hij heeft een baan gekregen als directeur op de gemeentelijke kweekschool in Rotterdam.
De familie is naar Rotterdam verhuisd. Het gezin bestaat uit vader Willem, moeder Lefferdina, zoon Reinder Willem en dochter Aukjen Heilke.
Natuurlijk heeft Willem Reindersma nu hij naar Rotterdam is vertrokken nog veel contact met het Nederlandsch lyceum en met Rommert Casimir.
Nadat Casimir begin 1917 in Rotterdam voor de leden van het departement van het nut van ’t algemeen een voordracht heeft gehouden over het ‘lyceum-vraagstuk’, wordt er door dit departement een commissie samengesteld die gaat onderzoeken of er óók in Rotterdam een onderwijsinstelling zou moeten komen zoals het Nederlandsch lyceum in Den Haag. Ook Willem Reindersma neemt plaats in deze commissie.
In de krant ‘Het volk’ van 31 maart 1917 staat een ingezonden stuk over de kolenopslag van het Nederlandsch lyceum.
En dan nu weer terug naar de Gemeentelijke Kweekschool van Rotterdam, de kweekschool waar Willem Reindersma de eerste directeur is.
In juli 1917 kunnen leerlingen voor de hoofdakte zich aanmelden bij de school. De cursus kost 25 gulden.
In september van datzelfde jaar kunnen mensen zich ook opgeven voor een cursus handenarbeid op de Kweekschool en vanaf oktober kan men een cursus ‘hygiënisch spreken’ volgen. Hygiënisch spreken houdt in dat de onderwijzer leert het stotteren of stamelen van bepaalde leerlingen af te leren of te verminderen, een soort voorloper van de logopedie.
April 1918 wordt Rommert Casimir aangesteld als bijzonder hoogleraar pedagogiek vanwege het Nederlandsch lyceum bij de universiteit van Leiden. Willem Reindersma is aanwezig bij de installatie van Rommert Casimir. Tijdens dit hoogleraarschap van Casimir beijvert hij zich vooral ervoor om de pedagogische exponent van het leraarschap veel meer aandacht te geven dan tot dan toe gebruikelijk is.
Rommert Casimir blijft tevens rector van het Nederlandsch lyceum in ’s Gravenhage.
1918 05-02 Algemeen Handelsblad. Hoogleraarsbenoeming Casimir
Sinds 1912 is Willem Reindersma lid van een schoolfilmcommissie. Deze commissie is destijds ingesteld om uit te zoeken op welke wijze schoolfilms vervaardigd zouden kunnen worden en welke kosten daaraan verbonden zouden zijn. De commissie is in mei 1918 zover om opdrachten te gaan verstrekken voor het maken van 2 schoolfilms.
In het Rotterdamsch nieuwsblad van 18 juli is de volgende advertentie geplaatst:
Leerlingen die de nieuwe opgerichte kweekschool willen gaan bezoeken om onderwijzer of onderwijzeres te worden kunnen zich vanaf dat moment inschrijven. De cursus duurt anderhalf jaar en kost 50 gulden. In de advertentie is te lezen dat indien men dit bedrag niet kan betalen er door Burgemeester en wethouders gehele of gedeeltelijke vrijstelling van lesgeld kan worden verleend.
Ook in Rotterdam vraagt Lefferdina Reindersma om een flinke dienstbode. Zij moet zelfstandig kunnen werken én eenvoudig kunnen koken. In Rotterdam wonen Willem en Lefferdina aan de Vredehofweg 36c
Op 2 mei 1919 trouwt Johannes Süthoff de jongere broer van Lefferdina voor de tweede maal. Op 11 augustus 1907 trouwde hij in Frederiksberg in Denemarken met de Deense Anna Amalie Margrethe Nielsen. Op 8 november 1907 is dit huwelijk bevestigd in Amsterdam waar zij ook gaan wonen. Johannes is dan 25 jaar. In 1909 krijgen zij een dochter Anina Elise.
Amalie overlijdt en enige tijd later trouwt Johannes voor de tweede maal, dit keer met een jongere zuster van zijn eerste vrouw, Frederikke Amalie Gjerulff Nielsen geheten. Johannes is dan 36 jaar, Frederikke 19 jaar. Johannes en Frederikke krijgen 2 zonen. Alfred Aïko Johannes, geboren in 1924 en Jan Bertil, geboren in 1935.
Op 2 juli 1919 komt bij Willem en Lefferdina het derde kind ter wereld. Het is een zoon en zijn naam is Robert Willem. In 1935 worden deze geboortenamen nog aangevuld met Aeiko. Hij heet dan Aeiko Robert Willem Reindersma.
30 augustus 1919 trouwt Mintje Reindersma, Willems jongste zus, met Klaas Strikwerda.
En op 25 oktober van datzelfde jaar 1919 overlijdt Heilke Dupree, de moeder van Lefferdina. Zij is dan 76 jaar en woont in Groningen.
In een bericht van 10 april 1920 in Rotterdamsch Nieuwsblad staat dat Willem zitting heeft genomen in een erecomité dat een grote Handenarbeidtentoonstelling gaat voorbereiden. De tentoonstelling gaat over handenarbeid in het onderwijs en zal gehouden worden in juli en augustus van dat jaar in de Gemeentelijke Kweekschool van Rotterdam.
De bedoeling van de tentoonstelling is om op alle vlakken te laten zien wat er gebeurt in het handenarbeid onderwijs en wat ermee bereikt kan worden. Tijdens de tentoonstelling zullen er ook lezingen gehouden worden, o.a. door Rommert Casimir.
De tentoonstelling wordt ingericht door de Heer Dahlen, een architect uit Rotterdam en de heer Leo IJzerdraat, een xilograaf uit Rotterdam maakt een reusachtige houtsnede, die gebruikt wordt om reclameposters af te drukken. Ná de tentoonstelling worden de letters eraf gehaald en wordt de houtsnede gebruikt als versiering in de school.
In juni 1920 neemt Willem Reindersma plaats in de commissie voor het rangschikkingsonderzoek van de aspiranten die willen worden toegelaten tot de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda. Hij wordt aangesteld om onderzoek te doen naar algemene geestesontwikkeling , verstandelijke aanleg en studiezin. Ook Rommert Casimir is bij deze commissie betrokken.
September 1920 neemt Willem plaats in een commissie die een rapport gaat schrijven over de voorbereiding van de nieuwe wet op het lager onderwijs die op 1 januari 1921 gaat gelden. De commissie wordt ingesteld door het Nutsinstituut voor Volksontwikkeling. Directeuren van Kweekscholen van allerlei richtingen nemen plaats in de commissie.
In dezelfde maand september gaat Willem lesgeven bij de volksuniversiteit Rotterdam. De cursus die hij gaat geven heet: De lichtverschijnselen. De geschiedenis hunner ontdekking en hun practische toepassing.
November 1920 schrijft Willem een artikel in het blad ‘Volksontwikkeling’, dat is een maandblad van de Maatschappij tot nut van het algemeen, het artikel gaat over de Kweekschool. Hij pleit ervoor dat de kweekscholen een relatie aangaan met universiteiten en dat ze het ‘jus promovendi’ krijgen. Het ‘jus promovendi’ houdt in dat begaafde leerlingen van de kweekschool op de universiteit zouden kunnen promoveren.
Mei 1921 wordt Willem in Rotterdam lid van het Bataafsch Genootschap der proefondervindelijke wijsbegeerte.
Ook in 1921 worden Willem en Rommert weer ingeschakeld door de Koninklijke Militaire Academie (KMA) te Breda om aspiranten voor de opleiding te beoordelen.
November 1921 neemt Willem plaats in het bestuur van de Rotterdamsche volksuniversiteit. Die is in 1917 opgericht.
Eind 1922 is de Volksuniversiteit Rotterdam in financieel gevaar. De subsidie wordt ingetrokken en het bestuur doet een beroep op de leden om meer te betalen.
14 december 1922 is Willem aanwezig bij de viering van het tienjarig bestaan van de R.M.P.V, dat is de Rotterdamsche Meisjes Padvinders vereniging. Hij biedt daar een cadeau onder couvert aan van het eere-comité.
Juni 1923 vertrekt bij het Nederlandsch lyceum de heer Reinders, die Willem Reindersma als hoofd van de H.B.S en plaatsvervangend rector opvolgde. Reinders gaat naar de Hoogeschool in Wageningen.
In juni 1923 wordt Willem Reindersma weer aangesteld als directeur H.B.S en plaatsvervangend rector bij het Nederlandsch lyceum in Den Haag. Bij de kweekschool in Rotterdam krijgt Willem eervol ontslag.
1923 17-9 Afscheid Kweekschool artikel in Voorwaarts
Aanvullende foto’s:
Deze foto’s horen bij de beshreven periode. Foto 1 is Robert. Foto 2 zijn Reinder en Aukje. Op foto 3 zien we Rob met een herdershond. Op foto 4 Robert in de kleuterklas. Rob is de 2e van rechts op de eerste rij. Op foto 5 is ook Rob te zien. 3e van rechts en op foto 6 Reinder, Rob en Auk.
Het vervolg is te lezen in deel 4:
Ons soort mensen 